Tiêu chảy cấp ở trẻ em những điều cần lưu ý
Hàng
năm, khoa Nhi - Bệnh viện Bãi Cháy tiếp nhận và điều trị hàng trăm bệnh nhi mắc
tiêu chảy cấp. Đặc biệt là bắt đầu từ cuối tháng 6 đầu tháng 7 trở lại đây, số
bệnh nhi phải nhập viện vì tiêu chảy tăng đáng kể. Bệnh tiêu chảy cấp nếu không
được chẩn đoán và điều trị phù hợp, kịp thời sẽ gây ra những biến chứng rất
nguy hiểm do rối loạn nước và điện giải thậm chí có thể gây tử vong.
BSCKII Nguyễn Thị Huyền, Trưởng khoa Nhi - BV Bãi Cháy khám cho trẻ bị tiêu chảy cấp.
BSCKII
Nguyễn Thị Huyền, Trưởng khoa Nhi -Bệnh viện Bãi Cháy cho biết: Nguyên nhân gây
tiêu chảy cấp ở trẻ có thể do virus, vi khuẩn hoặc kí sinh trùng gây ra. Trong
đó, Rotavirus là nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy cấp mất nước, rối loạn điện giải
có thể gây tử vong ở trẻ nhỏ, đặc biệt lứa tuổi dưới 2 tuổi . Đây là virus có
khả năng tồn tại bền vững trong môi trường, có thể sống hàng giờ ở trên bàn tay
và trên các bề mặt rắn. Đặc biệt, rotavirus có thể sống ổn định và gây ra bệnh
khi sống trong phân 1 tuần.
Tiêu
chảy cấp thường có những biểu hiện điển hình như sốt , nôn ói, đi ngoài
phân tóe nước , số lượng phân mỗi lần nhiều và dễ mất nước, có thể dẫn đến trụy
mạch rồi tử vong.
Bệnh
xảy ra nhiều nhất ở trẻ em dưới 5 tuổi, thường phân bố ở các nước có khí hậu ôn
đới và bệnh xảy ra theo mùa, nhất là vào mùa đông. Còn ở những nước nhiệt đới,
bệnh xảy ra quanh năm.
Cũng
theo Bác sĩ Huyền: Tiêu chảy cấp thường lây truyền qua đường phân – miệng
thông qua thức ăn hoặc nước uống bị ô nhiễm hoặc tiếp xúc trực tiêp với phân đã
nhiễm khuẩn gây bệnh. Một số tập quán tạo điều kiện thuận lợi cho sự lan truyền
tác nhân gây bệnh như: trẻ bú bình không hợp vệ sinh, không rửa tay sau khi đi
ngoài, trước khi chế biến thức ăn cho trẻ, thực phẩm bị nhiễm mầm bệnh, xử lý
phân không hợp vệ sinh. Đặc biệt vào thời điểm, thời tiết nắng nóng, kèm theo
là tỉnh du lịch biển mật độ khách du lịch tăng cao, nhu cầu thực phẩm và cách
chế biến bảo quản thực phẩm không tốt rất dễ bị hỏng gây tình trạng tiêu chảy
cấp do nhiễm khuẩn .
Theo bác sĩ Huyền, trẻ bị tiêu chảy, nếu
để lâu, kéo dài sẽ gây ra hiện tượng mất nước và điện giải, nặng có thể gây
trụy mạch do giảm thể tích, có thể tử vong. Vì vậy, ngay khi nhận thấy trẻ có
dấu hiệu của tiêu chảy và mất nước như môi khô, khóc không có nước mắt, tiểu
ít, quấy khóc, uống nước không uống được … cha mẹ phải đưa trẻ đi khám
ngay tại các cơ sở y tế gần nhất để thăm khám.
Với những bé bị tiêu chảy
mất nước ở mức độ nhẹ, gia đình có thể chăm sóc con tại nhà bằng cách:
Để đề phòng mất nước cho
trẻ cha mẹ có thể bổ sung nước cho trẻ như: Oresol, nước cháo muối, nước cơm có
muối, súp hoa quả hoặc súp gà, súp thịt, nước sạch, nước dừa, nước hoa quả tươi
không đường cũng là những thức uống phù hợp.
Cha mẹ vẫn tiếp tục cho
trẻ ăn đề phòng suy dinh dưỡng. Tuy nhiên, cần tránh các loại rau sợi thô, củ
quả, hạt ngũ cốc nhiều chất xơ vì khó tiêu hóa. Đối với trẻ bú mẹ hoàn toàn,
cần cho trẻ bú nhiều hơn và lâu hơn sau mỗi lần bú. Nếu trẻ không bú mẹ hoàn
toàn, cho trẻ uống một hoặc nhiều loại dung dịch như đã đề cập ở trên.
Bác sĩ huyền cũng lưu ý,
cha mẹ tuyệt đối tránh cho trẻ sử dụng các loại nước uống ngọt có đường, nước
trà đường, nước trái cây sản xuất công nghiệp vì các dung dịch này có thể làm
tình trạng tiêu chảy trầm trọng thêm.
Trong trường hợp bù nước
cho trẻ bằng dung dịch Oresol, cha mẹ cần chú ý pha dung dịch theo sự
hướng dẫn của bác sĩ, cho bé uống từng ngụm nhỏ bằng chén hoặc thìa. Ngoài ra,
tiếp tục cho trẻ bú bất cứ khi nào trẻ muốn.
Cha mẹ có thể cho trẻ
uống bổ sung kẽm sớm ngay khi bắt đầu bị tiêu chảy.
Bác sĩ Huyền cũng khuyến
cáo, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay khi con có một trong những biểu hiện: Đi
ngoài nhiều lần phân lỏng (đi liên tục); nôn tái diễn; trẻ biểu hiện rất khát
nước; trẻ ăn uống kém hoặc bỏ bú; trẻ không tiến triển sau 2 ngày điều trị tại
nhà.
Cha mẹ cần đảm
bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ, cho trẻ uống đủ nước, đảm bảo “ăn
chín, uống sôi”; nhất là nguồn thức ăn phải tươi, sạch, dụng cụ cho trẻ ăn uống
phải sạch, bảo quản đồ ăn đúng cách.
Ngoài việc thực hiện vệ
sinh an toàn thực phẩm, giữ môi trường sống lành mạnh, cha mẹ cũng cần chú ý
theo sát trẻ; khi thấy trẻ có dấu hiệu bất thường cần đưa trẻ đi khám tại các
cơ sở y tế để được phát hiện và xử trí kịp thời.
Minh Khương