Ung thư tuyến giáp thể nang thường di căn hạch cổ và di căn xa vào xương, phổi: Dấu hiệu, phương pháp điều trị hiệu quả
Ung thư tuyến giáp (UTTG) chiếm 1% các loại ung thư và là ung thư phổ biến nhất trong các bệnh ung thư của hệ nội tiết. Ung thư tuyến giáp thể nang xảy ra ở tuyến giáp, nơi tạo ra các hormone kiểm soát quá trình trao đổi chất. Đây là một loại ung thư phổ biến chiếm từ 10-15% tổng số ca mắc ung thư tuyến giáp. Bệnh có tốc độ tiến triển nhanh hơn, thường di căn hạch cổ và di căn xa vào xương, phổi nên cần được điều trị đúng cách sớm nhất có thể.
UTTG thể biệt hóa gồm thể nhú, thể nang, hỗn hợp nhú và nang chiếm 80%; 20% còn lại là UTTG không biệt hóa bao gồm thể tủy, thể thoái biến, ung thư tổ chức liên kết, lymphoma… UTTG thể nhú là loại phổ biến nhất trong các dạng UTTG, chiếm từ 70-80% trong tổng số các trường hợp, thể này tiến triển chậm và có thể di căn hạch cổ, hoặc có thể lan tới phổi và xương… UTTG thể nang là loại UTTG phổ biến thứ 2, chiếm từ 10-15%, loại này có tốc độ tiến triển nhanh hơn, thường hay di căn hạch cổ và di căn xa vào xương, phổi.
Bệnh nhân thăm khám ung thư tuyến giáp tại Bệnh viện Bãi Cháy
Ung thư tuyến giáp thể nang thường gặp ở các đối tượng bị thiếu I-ốt. Các tế bào ung thư đầu tiên có nguồn gốc từ tế bào nang giáp. Khi bệnh phát triển, biểu hiện lâm sàng có các hạt giáp, thường là đơn ổ với vỏ bao rõ. Ung thư tuyến giáp thể nang có thể thâm nhập vào máu và di căn ra sang các cơ quan, tạo ra nhiều biến chứng phức tạp và khó kiểm soát rất nguy hiểm. Loại ung thư này có tiên lượng xấu hơn ung thư tuyến giáp thể nhú nhưng nhìn chung vẫn có thể điều trị được, tiên lượng bệnh khả quan hơn so với các dạng ung thư tuyến giáp hiếm khác như ung thư tuyến giáp thể tủy,...
Các tế bào ung thư tuyến giáp nang thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn nam giới, tỷ lệ nữ - nam mắc bệnh tương đương 3-1, xuất hiện nhiều ở các bệnh nhân trên 50 tuổi.
Phân biệt triệu chứng của ung thư tuyến giáp thể nang và sự khác nhau giữa ung thư tuyến giáp thể nhú và thể nang, Bác sĩ Chuyên khoa I Doãn Chiến Thắng, Phụ trách Đơn nguyên đầu cổ, Khoa Ung bướu 2, Bệnh viện Bãi Cháy cho biết: “Về biểu hiện của UTTG thể nang chia làm hai trường hợp. Thứ nhất là trường hợp giai đoạn sớm có thể tình cờ phát hiện bằng cách sờ thấy u vùng cổ, hoặc sờ thấy hạch cổ.
Trường hợp giai đoạn muộn có thể phát hiện u di căn phổi, hoặc một số trường hợp gãy xương tuyến giáp thể nang do di căn xương. Nhưng phần lớn các trường hợp đều tình cờ phát hiện do siêu âm tuyến giáp. Bệnh tình tiến triển thầm lặng và tiên lượng tương đối tốt.
Sự khác nhau cơ bản giữa ung thư tuyến giáp thể nang và ung thư tuyến giáp thể nhú là sự tiên lượng về giải phẫu bệnh. Các nhà giải phẫu bệnh tiên lượng bệnh dựa trên tiêu bản. Về tiên lượng và điều trị của UTTG thể nang và UTTG thể nhú gần tương đương nhau. Ung thư tuyến giáp thể nhú tiên lượng tốt hơn ung thư tuyến giáp thể nang. Ung thư tuyến giáp thể nhú thường di căn hạch cổ nhiều hơn ung thư tuyến giáp thể nang. Ung thư tuyến giáp thể nang có tỷ lệ di căn hạch cổ chiếm tỷ lệ 10-15%, thường di căn theo đường máu, di căn đến gan, não, phổi, hoặc di căn đến xương…”
Tuỳ vào sự chỉ định của bác sĩ, bệnh nhân thường được làm một số xét nghiệm nhằm khẳng định chính xác tình trạng ung thư tuyến giáp thể nang của người bệnh. Các xét nghiệm thường được chỉ định để phát hiện ung thư tuyến giáp thể nang là:
- Xét nghiệm máu: Đây là phương pháp xét nghiệm thông dụng và thường được dùng nhất. Xét nghiệm máu có tính chính xác cao cho phép phát hiện ra nhiều bệnh hơn trên cơ thể người nên luôn được ưu tiên sử dụng.
- Siêu âm màu: Siêu âm cũng thường được chỉ định trong xét nghiệm ung thư tuyến giáp nhằm đánh giá tính chất, số lượng “hạt giáp” và phát hiện hạch cổ một cách chính xác hơn. Trong trường hợp người bệnh được đi siêu âm và phát hiện ra các “hạt giáp” quanh vùng cổ thì khả năng cao là người đó đã bị ung thư tuyến giáp. Tuy nhiên, phương pháp này mới chỉ có thể xác định người bệnh có bị ung thư tuyến giáp hay không chứ không thể nhận biết nó là loại ung thư nào, u lành tính hay ác tính. Vì vậy mà vẫn phải sử dụng thêm các phương pháp xét nghiệm khác
- Sinh thiết tế bào: Lấy mẫu sinh thiết là phương pháp sẽ có kết quả cực kỳ chính xác trong việc xác định tình trạng bệnh và biết đó là u lành tính hay ác tính. Với phương pháp này, bác sĩ tiến hành gây tê vùng trên cổ rồi dùng một cây kim rất nhỏ để chọc vào tuyến giáp lấy ra một số tế bào và dịch trong nhân đem đi soi dưới tế bào hiển vi để xác định các dấu hiệu bất thường. Qua đó có thể xác định chính xác người bệnh có bị ung thư tuyến giáp không cũng như tình trang, tiến triển bệnh hiện tại. Sinh thiết tế bào sử dụng phù hợp cho người bệnh có nhân giáp kích thước >1cm hoặc các nhân giáp bất thường trên hình ảnh xạ hình hoặc siêu âm tuyến giáp.
Phẫu thuật điều trị cho bệnh nhân ung thư tuyến giáp tại Bệnh viện Bãi Cháy
Về điều trị ung thư tuyến giáp thể nang, Bác sĩ Chuyên khoa I Doãn Chiến Thắng, Phụ trách Đơn nguyên đầu cổ, Khoa Ung bướu 2, Bệnh viện Bãi Cháy chia sẻ: “Về điều trị ung thư tuyến giáp thể nang thì phẫu thuật vẫn là giải pháp ưu tiên hàng đầu. Sau phẫu thuật, bệnh nhân giai đoạn sớm sau phẫu thuật cắt bảo tồn sẽ không phải dùng thuốc hàng ngày. Bệnh nhân cần định kỳ 6 tháng đến 1 năm đi siêu âm lại vùng cổ.
Trường hợp bệnh nhân cắt hết tuyến giáp, bệnh nhân sẽ phải dùng liệu pháp nội tiết. Tức là hàng ngày phải dùng thuốc nội tiết thay thế cho hoóc môn tuyến giáp. Ngoài ra, với những trường hợp di căn hạch cổ, di căn xa thì phải điều trị bổ trợ thêm bằng yếu tố phóng xạ. Bệnh nhân sẽ được bác sĩ khám, tư vấn và định liều điều trị.
Ung thư thể nang có xu hướng xâm lấn nhanh hơn so với ung thư dạng nhú và có thể lan đến hạch vùng hoặc theo dòng máu di căn xa đến xương và phổi.
So với ung thư tuyến giáp thể nhú, thể nang khó điều trị hơn và di căn mạnh hơn. Tuy nhiên so với các thể hiếm khác như ung thư tuyến giáp thể tủy, ung thư tuyến giáp thể nang vẫn có tiên lượng khả quan hơn.
Nếu tế bào ung thư không xâm lấn vào thành mạch, tỷ lệ sống thêm 10 năm của người bệnh là 97%. Nếu tế bào ung thư có xâm lấn, tỷ lệ sống thêm 10 năm sẽ giảm xuống còn 34%.
Nếu người bị bệnh này có thể sớm phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách công thêm tinh thần điều trị luôn lạc quan, vui vẻ thì hoàn toàn có thể kéo dài cuộc sống thêm từ 5-20 năm.
Tại Trung tâm Ung bướu Bệnh viện Bãi Cháy, các bác sĩ đã làm chủ và triển khai thường quy các phương pháp phẫu thuật hiện đại theo xu hướng ít xâm lấn với mục tiêu giảm đau, rút ngắn thời gian hồi phục, hiệu quả triệt căn trong điều trị ung thư tuyến giáp như phẫu thuật nội soi, phẫu thuật u tuyến giáp qua đường miệng.
Đặc biệt, phương pháp phẫu thuật u tuyến giáp qua đường miệng được triển khai ứng dụng từ năm 2022 mang lại nhiều ưu điểm vượt trội về thẩm mỹ, kết quả thành công tương tự như cắt bỏ tuyến giáp thông thường nhưng hoàn toàn không tổn thương da và cơ do vậy giữ được sự đàn hồi vùng cổ, không gây dính hoặc cứng vùng da cổ, có thể can thiệp được cả 2 thuỳ tuyến giáp giúp lấy bỏ triệt để khối u, vét hạch cổ trung tâm triệt để, ít đau hơn, hạn chế tình trạng nuốt vướng và khó chịu vùng cổ, hạn chế nói khàn và tê bì tay chân sau phẫu thuật, vết rạch nhỏ ở miệng lành nhanh, không để lại sẹo ngoài da, đảm bảo tính thẩm mỹ đã đưa ra lựa chọn tối ưu cho người bệnh. Nhờ đó, người bệnh có thể điều trị ngay tại địa phương với thời gian hồi phục nhanh chóng và chi phí tiết kiệm thay vì chuyển lên các bệnh viện tuyến trên
Hiện nay, không có cách nào có thể phòng tránh tuyệt đối căn bệnh này, tuy nhiên, chúng ta có thể chủ động giảm nguy cơ mắc căn bệnh này bằng những cách sau:
– Nếu cơ thể xuất hiện những dấu hiệu bất thường như: Giảm cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi, nổi hạch cổ…nên nhanh chóng đi thăm khám và kiểm tra sớm.
– Tự kiểm tra vùng cổ thường xuyên để xem có vấn đề gì bất thường hay không.
– Sử dụng chế độ ăn uống sinh hoạt lành mạnh, ưu tiên bổ sung rau xanh, củ quả, ăn đủ lượng i-ốt cho cơ thể, hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, hạn chế tối đa rượu bia…
– Trang bị đầy đủ trang thiết bị bảo hộ lao động nếu làm việc trong môi trường hóa chất độc hại.
– Thăm khám, kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm những bất thường trong cơ thể. Đặc biệt cần chú ý đối với những nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh lý ung thư tuyến giáp cần chú ý hơn vấn đề này.
Mạc Thảo