Sỏi thận và phương pháp điều trị
Khi các khoáng chất trong nước tiểu không tan và kết dính với nhau sẽ tạo nên những tinh thể cứng gọi là sỏi thận. Những viên sỏi với kích thước khác nhau gây nên phiền toái mà điển hình là cơn đau quặn thận dữ dội cùng tình trạng rối loạn tiểu tiện, tiểu buốt, bí tiểu,…Vậy bệnh sỏi thận có nguy hiểm không và đâu là giải pháp trị bệnh hiệu quả?
Các bác sĩ khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Bãi Cháy, tán sỏi thận bằng laser cho bệnh nhân.
1. Bệnh sỏi thận là gì?
Sỏi
thận là các tinh thể vật cứng xuất hiện ở nhiều vị trí bể thận, đài thận…
Khi nước tiểu bị cô đặc và các khoáng chất như acid uric, canxi, natri,
oxalat,… không hòa tan sẽ kết dính với nhau tạo thành sỏi. Tùy từng thời gian
và mức độ lắng đọng, viên sỏi thường có kích thước khác nhau. Sỏi thận thường
không “nằm im” ở một vị trí trong thận mà có thể theo dòng chảy nước tiểu rơi
xuống niệu quản, bàng quang.
2. Nguyên nhân và những yếu tố nguy cơ gây nên sỏi thận
Bệnh
sỏi thận có thể gặp ở bất kỳ ai và nguyên nhân hình thành sỏi thận thì đa dạng
khác nhau, chẳng hạn như:
– Nước
tiểu bị cô đặc, cơ thể bị thiếu nước, mất nước do bệnh lý tiêu chảy hoặc do đổ
nhiều mồ hôi khiến các khoáng chất dễ kết dính tạo sỏi. Thói quen nhịn tiểu,
lười vận động,…
– Chế
độ ăn chưa khoa học, ăn quá nhiều đạm động vật, muối, đường,… làm tăng nồng độ
canxi và acid uric trong nước tiểu.
– Mắc
kèm các bệnh lý như nhiễm trùng đường tiết niệu, bệnh dạ dày, viêm ruột, bệnh
gút, loãng xương, đái tháo đường, tăng huyết áp, cường giáp, các dị dạng đường
tiết niệu, túi thừa đường tiết niệu,…
– Do
ảnh hưởng tác dụng phụ của các thuốc điều trị khác như thuốc chữa tăng huyết
áp, thuốc tiểu đường, thuốc kháng acid,…
– Tiền
sử gia đình có người mắc bệnh sỏi thận, sỏi tiết niệu
3. Dấu hiệu nhận biết bệnh sỏi thận ngay từ sớm
Hình ảnh minh họa: Bệnh nhân xuất hiện cơn đau quặn thận điển hình.
Một
viên sỏi thận thường không gây ra triệu chứng cho đến khi nó di chuyển bên trong
thận hoặc đi vào ống niệu quản xuống bàng quang. Lúc này, người bệnh sẽ cảm
nhận thấy một số dấu hiệu sau:
– Đau: điển hình nhất là cơn đau quặn thận, đau dữ dội theo từng cơn ở
hai bên hố thắt lưng ngay dưới xương sườn sau đó lan đến vùng bụng dưới và
háng. Đau khiến người bệnh không thể ngồi yên hoặc tìm thấy một tư thế nào
thoải mái. Nếu sỏi nhỏ hoặc nằm ở trong bể thận thường gây đau âm ỉ.
– Đi
tiểu ra máu: sỏi cọ xát gây chảy máu, nước tiểu hồng như màu nước
rửa thịt, ít khi có máu cục.
– Tiểu
buốt: đau rát mỗi lần đi
tiểu.
– Tiểu
rắt: tăng rõ rệt tần
suất đi tiểu, lượng nước tiểu thường ít.
– Nước
tiểu đục, có màu sắc bất thường:
có mủ trắng và mùi rất khó chịu, lúc này sỏi đã gây biến chứng nhiễm khuẩn.
– Các
biểu hiện khác: sốt
cao, ớn lạnh, buồn nôn, nôn mửa.
4. Bệnh sỏi thận có nguy hiểm không?
Hai quả
thận đảm nhiệm chức năng chính trong hệ tiết niệu nên nếu sỏi quá lớn, cản trở
lưu thông nước tiểu sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm như:
– Tắc
nghẽn đường tiết niệu: sỏi thận rơi xuống điểm nối thận – niệu quản khiến nước
tiểu không được lưu thông gây nên tình trạng thận ứ nước, giãn đài bể thận.
– Viêm
đường tiết niệu: sỏi thận là nơi trú ngụ của nhiều vi khuẩn và khi sỏi di
chuyển cọ xát gây chảy máu và viêm ở thận hoặc niệu quản, bàng quang, niệu đạo…
– Suy
giảm chức năng thận: các tổn thương ở thận đều có thể gây suy thận cấp tính
hoặc mạn tính, gây tốn kém chi phí trong điều trị.
– Biến
chứng vỡ thận đột ngột gây tử vong.
5. Các loại sỏi thận được phân định theo thành phần cấu tạo
Hình ảnh: Các loại sỏi
Thông thường,
sỏi thận được chia thành 4 dạng sau:
– Sỏi
canxi: đây là loại sỏi phổ
biến nhất như canxi oxalat, canxi phosphat,… chiếm gần 80% các loại sỏi thận.
Sỏi canxi thường rất cứng và có hình thù khác nhau.
– Sỏi
san hô (sỏi struvite, sỏi
nhiễm trùng): chiếm tỷ lệ khoảng 10%. Căn nguyên tạo sỏi là do các chất thải
chuyển hóa của vi khuẩn liên kết với magie trong nước tiểu tạo thành sỏi.
– Sỏi
acid uric: chiếm tỷ lệ
gần 10%, thường gặp khi nồng độ acid uric tăng cao và nước tiểu bị acid hóa.
– Sỏi
cystine: là loại sỏi rất
hiếm gặp, thường liên quan đến yếu tố di truyền, thận bài tiết quá nhiều
cystine.
6. Điều trị bệnh sỏi thận .
Với trường hợp có sỏi, khi sỏi còn nhỏ, bệnh nhân chỉ cần được điều trị nội khoa, dùng các thuốc làm tăng cường bài tiết sỏi ra ngoài một cách tự nhiên. Phương pháp này khá an toàn và hiệu quả cao. Nhưng với các sỏi thận kích thước lớn và nhiều, điều trị phải chấp nhận đến các can thiệp cao hơn, phức tạp hơn.
Tán sỏi thận bằng laser tại Bệnh viện Bãi Cháy.
Hiện tại, Bệnh viện Bãi Cháy đã triển khai thường quy các phương pháp điều trị sỏi thận bằng kỹ thuật ít xâm lấn như: Tán sỏi ngoài cơ thể bằng laser, Tán sỏi thận qua da, Tán sỏi thận qua nội soi niệu quản ..., đã giúp cho bệnh nhân tiết kiệm chi phí, thời gian, đồng thời tiếp cận được các dịch vụ kỹ thuật cao ngay tại tuyến tỉnh mà không phải chuyển tuyến trên.
Minh Khương