Phòng bệnh tim mạch mùa lạnh
Thời tiết lạnh, nhiệt độ xuống thấp khiến các bệnh về tim mạch gia tăng. Đặc biệt, với người cao tuổi hay người có sẵn bệnh nền, khi thời tiết chuyển lạnh càng dễ có nguy cơ mắc bệnh. Điều cần thiết là mọi người nên chủ động phòng ngừa bệnh.
Bệnh nhân điều trị bệnh lý tim mạch tại Bệnh viện Bãi Cháy.
Vì sao bệnh tim mạch tăng cao mùa
lạnh
Có nhiều nguyên nhân khiến cho bệnh
tim mạch có nguy cơ tăng cao hơn vào mùa lạnh. Đơn cử như huyết áp thường tăng
cao hơn so với mùa hè khoảng 5mmHg, việc duy trì liên tục mức tăng huyết áp này
sẽ làm tăng 21% các biến chứng tim mạch. Bên cạnh đó, thời tiết lạnh làm tăng
tiết các Catecholamin trong máu dẫn đến co mạch ngoại biên, làm tăng lượng máu
trở về tim và tăng huyết áp. Trong khi đó, đa số người dân không biết hoặc chưa
kiểm soát tốt huyết áp của mình.
Theo thống kê, chỉ có khoảng 1/3 trong số bệnh nhân tăng
huyết áp được điều trị và trong số những người được điều trị chỉ có 1/3 kiểm
soát được huyết áp bằng thuốc. Với người cao tuổi, huyết áp thường không quá
140/90 mmHg. Khi thời tiết chuyển sang giá lạnh đột ngột, các mạch máu trong cơ
thể bị co thắt lại, huyết áp tăng lên, ngoài ra mức huyết áp có thể tăng vọt
khi đột ngột ra ngoài trời lạnh hoặc khi đi tắm rửa… Nếu huyết áp tối đa quá
180 mmHg là điều rất đáng lo ngại. Nhiều người có tiền sử tăng huyết áp có
thể tăng mạnh đến 200mmHg, nếu không phát hiện và dùng thuốc kịp thời có
thể gây vỡ mạch máu não và tử vong.
Đối với bệnh nhân có bệnh mạch vành, khi trời lạnh nhu cầu oxi cho cơ tim tăng hơn vì thế cũng có nguy cơ xuất hiện dấu hiệu của các bệnh mạch vành như đau ngực, nhồi máu cơ tim cấp. Đặc biệt, thời tiết lạnh còn làm tăng số lượng tiểu cầu, tăng hồng cầu và độ nhớt của máu, làm tăng nguy cơ bệnh động mạch vành, tai biến mạch máu não và bệnh mạch máu ngoại vi.
Điện tim cho bệnh nhân tại Bệnh viện Bãi Cháy.
Bên cạnh đó, nhiều nguyên nhân mang tính chủ quan như việc
tập luyện thể dục thể thao thường bị gián đoạn hoặc ngừng hẳn vào mùa đông.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, nếu tập thể dục đều đặn thì nguy cơ xuất hiện các
biến chứng bệnh tim mạch nặng trong lúc tập đã giảm đến 50 lần so với những
người lười vận động. Hơn nữa, có đến 90% các biến cố bệnh tim mạch thường xảy
ra trong khi nghỉ ngơi, chứ không phải lúc đang vận động. Mùa đông cũng là lúc
không khí ô nhiễm nặng hơn, bởi gió mùa đông bắc tràn về, nhiệt độ thấp
làm cho không khí bị tù hãm, chất ô nhiễm khó phát tán lên cao. Dù chỉ tiếp xúc
với không khí ô nhiễm trong thời gian ngắn thì người bệnh tim mạch cũng có thể
bị đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim và suy tim.
Thói quen ăn uống quá độ mùa lễ hội, mùa Đông cũng là
mùa lễ hội liên tiếp từ Giáng Sinh, Tết Dương lịch, Tết Nguyên Đán, là dịp đoàn
tụ gia đình và có thể tự cho phép mình ăn uống quá độ. Thêm vào đó, thời gian
này cũng đem lại nhiều lo lắng, căng thẳng, chưa kể không khí ồn ào, náo
nhiệt của những buổi gặp gỡ cũng làm cho tỷ lệ đau tim tăng nhanh vào mùa
đông.
Các biện pháp phòng ngừa
Để an toàn cho sức khỏe, dự phòng các
tai biến vào mùa lạnh, cơ thể cần được giữ ấm đầy đủ, đặc biệt đối với người
cao tuổi hoặc người có tiền sử mắc các bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo
đường. Cần tránh ra trời lạnh đột ngột vào buổi sáng, nhất là lúc mới ngủ dậy.
Khi ngủ dậy, nên vận động nhẹ nhàng 3-5 phút để cơ thể dần thích nghi, rồi mới
ra khỏi giường. Khi tắm rửa, cần tắm nơi kín gió, làm ấm phòng bằng đèn sưởi và
dùng nước ấm, tắm nhanh.
Người mắc các bệnh mạn tính như hen
phế quản, đái tháo đường, tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu... cần nhớ
uống thuốc đều đặn, đầy đủ theo chỉ định của bác sĩ. Do là những bệnh mạn tính,
nên việc dùng thuốc là lâu dài. Người bệnh không được ngừng thuốc giữa chừng,
nhất là trường hợp bị tăng huyết áp, đái tháo đường, việc bỏ thuốc khiến huyết
áp, đường huyết tăng cao dễ gây biến chứng nguy hiểm. Bệnh nhân động mạch vành
nên đi khám theo dõi định kỳ, nhất là khi chuyển mùa, khi thời tiết thay đổi,
để có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời.
Để hạn chế nguy cơ mắc các bệnh về
tim mạch cần tránh ăn mặn, vì có thể dẫn tới tăng huyết áp. Ngoài ra, nên ăn ít
đồ ăn giàu mỡ, nhiều cholesterol, như: thịt mỡ, nội tạng động vật, bơ... nên ăn
đồ luộc, tránh đồ chiên rán và nên ăn nhiều rau, quả, uống nhiều nước.
Trong mùa đông, mọi người nên duy trì
tập luyện, tăng cường vận động thể lực. Tuy nhiên, cần tránh tập thể dục ngoài
trời vào lúc sáng sớm, tránh bị cảm lạnh đột ngột; nên tập luyện trong nhà với
nhiệt độ phù hợp.
Minh Khương